ท้องลูกแฝด สิ่งที่ควรรู้ เตรียมตัว เตรียมใจ

ยินดีกับคุณแม่ท้องแฝดด้วยนะคะ แหม….ยังกะยิงปืนนัดเดียว ได้นกสองตัว อิอิ แม่ติดตามเทคโนโลยีทางการแพทย์ที่ตอนนี้ไม่เพียงแต่เลือกเพศลูกได้แล้ว ยังสามารถเลือกให้ท้องแฝดได้อีกด้วย ซึ่งทั้งนี้ทั้งนั้นก็แล้วแต่ความพร้อมของครอบครัวนั้น ๆ ด้วย เพราะอยากจะกระซิบดัง ๆ ว่า เลี้ยงลูกหนึ่งคน จนไปหลายปีจริง ๆ ค่ะ อ๊ะ ๆ….แต่สำหรับบางบ้านที่ไม่ได้พึ่งเทคโนโลยี แต่ท้องแฝดเองโดยธรรมชาติ ก็ถือว่าคุณพ่อคุณแม่โชคดีมาก ๆ โดยเฉพาะคุณแม่ที่ท้องครั้งเดียวแต่ได้ลูกถึงสองคน…

อ่านเพิ่มเติม

• เช็กอาการคนท้อง – ท้องไหม สังเกตได้จากการเปลี่ยนแปลงของร่างกาย
• เมื่อรู้ว่าท้อง เตรียมตัว เตรียมใจยังไง ต้องบอกใครก่อนดี
• วิธีแก้อาการแพ้ท้อง เวียนหัว อ้วก อาเจียนตอนเช้า

แล้วรู้หรือไม่คะว่าฝาแฝดเนี่ยแบ่งเป็น 2 ประเภท นั่นก็คือฝาแฝดที่เหมือนกัน และ ฝาแฝดที่ไม่เหมือนกัน อ่าว….ก็ฝาแฝดนะแม่ จะไม่ให้เหมือนกันได้ด้วยเหรอ วันนี้เรามีคำตอบมาฝากกัน ไปตามอ่านกันเลยจ้า

ฝาแฝด ประเภทต่าง ๆ ⁽¹⁾

1. ฝาแฝดที่เหมือนกัน (Monozygotic)

ฝาแฝดแบบ Monozygotic หรือ ฝาแฝดที่เหมือนกันนั้น เกิดขึ้นเมื่อมีการปฏิสนธิไข่ใบเดียวกัน จากนั้นไข่ก็จะแบ่งออกเป็น 2 ทำให้เกิดฝาแฝนที่เหมือนกัน เพราะมียีนที่เหมือนกันนั่นเองค่ะ ฝาแฝดที่เหมือนกัน มักจะเป็นเพศเดียวกัน ดังนั้นหากฝาแฝดของคุณเหมือนกันแล้วล่ะก็ คุณจะมีเด็กผู้หญิงน่ารัก ๆ 2 คน หรือมีเด็กผู้ชายหล่อ ๆ 2 คนนั่นเองค่ะ

2. ฝาแฝดที่ไม่เหมือนกัน (Dizygotic)

ฝาแฝดที่ไม่เหมือนกัน จะเกิดขึ้นเมื่อไข่ 2 ฟองแยกจากกันหลังจากได้รับการปฏิสนธิแล้วฝังเข้าไปในมดลูก ฝาแฝดที่ไม่เหมือนกันเหล่านี้ จะไม่เหมือนกันมาก หรือดู ๆ ไปแล้วก็ไม่ได้ต่างจากพี่น้องคนอื่น ๆ ทั่ว ๆ ไปค่ะ ฝาแฝดที่ไม่เหมือนกันเป็นเรื่องปกติมากขึ้นหากทารกจะเป็นเพศเดียวกันหรือต่างเพศค่ะ

คุณอุ้มลูกแฝดอยู่หรือเปล่า? ⁽¹⁾

หากคุณคิดว่าคุณกำลังอุ้มทารกมากกว่า 1 คนแล้วล่ะก็ คุณจะรับรู้ได้จากสัญญาณเหล่านี้ค่ะ….

• ท้องคุณดูใหญ่กว่าที่คุณควรจะเป็น แม่ท้องแฝดจะเห็นชัดเลยค่ะว่าท้องคุณใหญ่กว่าคุณแม่ท่านอื่น ๆ ที่ท้องแค่ 1 คนในสัปดาห์ของการตั้งครรภ์ที่เท่ากัน
• สมาชิกในครอบครัวหรือมีกรรมพันธุ์เป็นแฝดมาก่อน
• คุณได้รับการรักษาในภาวะของการมีบุตรยาก (Fertility Treatment)

โดยปกติแล้ว คุณจะทราบว่าคุณกำลังมีลูกแฝดหรือไม่ผ่านการอัลตร้าซาวด์ที่เรียกว่าการสแกน 12 สัปดาห์ (12-week scan) ซึ่งคุณสามารถทำการสแกนได้ในสัปดาห์ที่ 10 -14 ⁽²⁾ และในการสแกนนี้เองค่ะที่แพทย์จะแจ้งให้คุณทราบว่าทารกมีรกร่วมกัน หรือ ฝาแฝดเหมือนกัน หรือว่าทารากมีรก 2 ตัวแยกกัน นั่นหมายความว่าคุณจะมีฝาแฝดที่เหมือนกันหรือไม่ก็ได้ และหากการสแกนนี้ยังไม่ชัดเจนมากนักในครั้งแรก แพทย์ก็อาจจะเสนอให้คุณกลับมาสแกนใหม่อีกครั้ง

ฝาแฝด เกิดจากอะไร?

เอาจริง ๆ นะคะ ก็ยังไม่มีใครรู้ค่ะว่าอะไรเป็นสาเหตุของฝาแฝดที่เหมือนกัน (Monozygotic) ซึ่งทุกคนมีโอกาสเหมือนกันที่จะได้ฝาแฝดที่เหมือนกันประมาณ 1 ใน 250  ฝาแฝดที่เหมือนกัน ไม่ได้มาจากครอบครัวหรือกรรมพันธุ์ แต่มีปัจจัยบางอย่างที่ทำให้การมีฝาแฝดที่ไม่เหมือนกันนั้นมีโอกาสเกิดมากขึ้น อาทิเช่น:

• ฝาแฝดที่ไม่เหมือนกันพบได้บ่อยในกลุ่มชาติพันธุ์บางกลุ่ม โดยมีอัตราสูงสุดในหมู่ชาวไนจีเรียและต่ำสุดในหมู่ชาวญี่ปุ่น
• หากคุณตั้งครรภ์และอายุมากกว่า 35 ปี คุณมีแนวโน้มที่จะมีฝาแฝดที่ไม่เหมือนกัน เพราะคุณมีแนวโน้มที่จะปล่อยไข่มากกว่า 1 ฟองในช่วงตกไข่
• การทำเด็กหลอดแก้ว สามารถเพิ่มโอกาสในการเกิดลูกแฝดได้ เนื่องจากอาจมีการย้ายตัวอ่อนมากกว่า 1 ตัว

จะรู้ได้อย่างไรว่าฝาแฝดเหมือนกันหรือไม่?

วิธีที่ถูกต้องที่สุดในการตรวจสอบว่าฝาแฝดเหมือนกันหรือไม่ คือกการตรวจดีเอ็นเอ ซึ่งสามารถทำได้หลังจากมีลูกน้อยของคุณเกิดแล้วเท่านั้น นอกจากนี้ รกยังสามารถเป็นเบาะแสสำคัญ หากการสแกนอัลตร้าซาวด์ครั้งแรกของคุณเสร็จสิ้นก่อน 14 สัปดาห์แล้วล่ะก็ แพทย์ก็สามารถบอกคุณได้อย่างถูกต้องว่าฝาแฝดของคุณมีรกแบบไหน มิฉะนั้นจะสามารถตรวจสอบรกได้หลังจากที่ทารกของคุณคลอดมาแล้วนั่นเองค่ะ

ไม่ว่าคุณจะมีฝาแฝดเหมือนกันหรือไม่เหมือนกันก็ตาม ก็เป็นเรื่องที่น่ายินดีทั้งสิ้นใช่มั้ยคะ และเนื่องจากการตั้งครรภ์แฝดอาจมีความซับซ้อนมากกว่าการตั้งครรภ์ทารกคนเดียว ผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพจึงมักแนะนำให้ฝากครรภ์โดยเฉพาะมากกว่าการดูแลร่วมกันหรือการดูแลผดุงครรภ์เพียงอย่างเดียว เพราะหากคุณมีภาวะแทรกซ้อนใด ๆ การตรวจโดยผู้เชี่ยวชาญสามารถรับการรักษาได้ตั้งแต่เนิ่น ๆ เช่น การคลอดก่อนกำหนด เป็นต้น ⁽³⁾ และแม่ก็ขอแสดงความยินดีกับว่าที่คุณแม่น้องแฝดด้วยนะคะ

Resources :
(1) Pregnant with twins
(2) 12-week scan
(3) Pregnant with twins